Sinds kort gebruiken de drie medisch immunologen van het Reinier Haga Medisch Diagnostisch Centrum HemaLink bij allergiediagnostiek. De middleware-oplossing, die oorspronkelijk voor hematologie is ontwikkeld, is hier speciaal voor aangepast. Samen met Siemens Healthineers is de software zo aangepast dat er automatisch commentaar wordt toegevoegd aan de uitslagen uit de IMMULITE analyzers. Dit scheelt tijd en voorkomt fouten.
Het Reinier Haga Medisch diagnostisch centrum heeft laboratoria in Delft, Amsterdam, Spijkenisse en Heerlen. Met een landelijk netwerk bedienen zij uiteenlopende klanten waaronder huisartsen, verpleeghuizen, verloskundigen, zelfstandige behandelcentra en ziekenhuizen. De vakgroep medische immunologie is verantwoordelijk voor diagnostiek van allergieën, auto-immuunziekten als reuma en schildklierautoimmuniteit, leukemie en lymfomen, en immuundeficiënties.
Landelijk werken
“Het is uniek dat alle testen op het gebied van Klinische chemie, Medische microbiologie, Farmacie, Pathologie en Medische immunologie onder één dak zitten”, vertelt medisch immunoloog Manou Batstra. “We hebben er jaren geleden bewust voor gekozen om landelijk te werken, met het oog op de toekomst. Daar hebben we op voorgesorteerd door een huisartsenlaboratorium aan te kopen en een grote logistieke dienst op te zetten. Het idee is dat de arts al zijn aanvragen voor bloed-, urine- en feces- en weefsel onderzoek kan sturen. Wij zorgen ervoor dat ze op de goede plek terechtkomen.”
Allergietesten
Voor de allergiediagnostiek worden bij RH-MDC specifiek IgE testen uitgevoerd in bloedmonsters. Veel aanvragen voor allergiediagnostiek komen van huisartsen, maar ook het Delfts Allergie Centrum van het Reinier de Graaf Gasthuis is een belangrijke aanvrager. Batstra: “Daarbij kan het om van alles gaan: van testen op hooikoorts of voedselallergieën, zoals koemelkallergie, tot huismijtallergie of een allergie voor honden of katten.” Dagelijks krijgt RH-MDC allergieaanvragen van 80–120 patiënten te verwerken.
Toelichting op maat
Tot voor kort voegden de medisch immunologen bij iedere allergie-uitslag handmatig een uitleg op maat toe. Aanvragers stellen deze interpretatie erg op prijs, weet Batstra. “Een voorbeeld: huisartsen kunnen een inhalatiescreening aanvragen. We testen dan op de meest voorkomende inhalatieallergenen, zoals huisstofmijt, graspollen, boompollen, kruidpollen, kattenroos, hondenroos en een schimmelmengsel. Als dat mengsel geen reactie geeft, is de uitslag negatief. We zetten er dan onder welke allergenen in het mengsel vertegenwoordigd zijn en geven aan dat huisartsen een specifieke aanvraag kunnen doen bij verdenking van een allergie voor een ander allergeen. Bijvoorbeeld als de patiënt aangeeft dat hij altijd moet niezen als hij het caviahok heeft schoongemaakt.”
Ook mogelijke kruisreacties worden aangegeven. “Bij een allergietest op een mengsel van graspollen kan het bloed door een kruisreactie ook reageren op tarwe. Maar dat wil nog niet zeggen dat iemand geen tarwe meer kan eten. Bij de uitslag geven we daarom aan hoe groot de waarschijnlijkheid is op een bepaalde allergie.”
Knippen en plakken
Elke dag is er één medisch immunoloog die de allergie-uitslagen doorloopt en voorziet van een toelichting. Maar naarmate de productie toenam, begon dit steeds meer tijd te kosten. “We zijn toen gaan werken met standaardregels in het laboratoriumsysteem”, vertelt Batstra. “Die konden we knippen en plakken onder de uitslag. Maar dan nog was het veel werk. Per patiënt moet je vaak 12 of 13 allergenen bekijken. Met 80 tot 120 monsters per dag kostte het ons zeker één tot anderhalf uur om commentaar toe te voegen.”
Samenwerking
In samenspraak met Siemens Healthineers, vaste partner voor de specifiek IgE testen, ontstond het idee om de commentaren geautomatiseerd toe te voegen. Batstra: “Siemens Healthineers denkt goed mee over zaken die wij anders willen en beter kunnen regelen. Het contact is laagdrempelig en we zitten regelmatig om tafel. Op een gegeven moment stelden zij voor om te kijken of we samen de HemaLink-applicatie uit konden bouwen. Nu voegt het systeem het commentaar toe aan de uitslagen. De tijd die wij daaraan besteden is nu nog maar 20 tot 30 minuten per dag. Daar komt bij dat de computer geen fouten kan maken.”
Algoritme
Uiteindelijk werkten Siemens Healthineers en het laboratorium er twee jaar aan om de software werkend te krijgen. Batstra: “Wij hebben alle commentaarregels aangeleverd bij de uitslagen, maar het bleek nog niet zo eenvoudig om ze in een algoritme te verwerken. Dat vroeg meer dan alleen regels achter elkaar plakken, want we wilden voorkomen dat het commentaar heel lang zou worden. Een aanvrager leest het dan niet meer. De software zorgt ervoor dat in één regel aangegeven wordt voor welke allergenen de associatie sterk, matig of zwak is.”
Andere routing
Ook de routing van de uitslagen vroeg de nodige inspanningen. “Voorheen gingen de uitslagen van de analyzer rechtstreeks het laboratorium informatiesysteem (LIS) in. Nu gaat de uitslag van het apparaat naar de Hemalink middleware en vervolgens pas naar het LIS. Dat betekende dat we steeds iemand van automatisering moesten vrijmaken voor de integratie van HemaLink met het LIS. Dat is een intensief traject geweest, want je wilt zeker weten dat de software bijvoorbeeld het LIS niet platlegt.”
Testen
De software is uitgebreid getest in een testomgeving en gevalideerd, waarbij de medisch immunologen enkele weken handmatig controleerden of de juiste regels bij de uitslag stonden. Dat bleek geen overbodige luxe, vertelt Batstra. “Siemens heeft daar ook terecht bovenop gezeten. Van tevoren hadden we een uitgebreid flowdiagram gemaakt met alle commentaren en uitzonderingen. Maar we merkten dat we als immunologen onbewust nog meer dingen nalopen. Ook die moesten goed worden beschreven. We waren bijvoorbeeld vergeten bij de spiegel van het totaal IgE de leeftijdsafhankelijke grenzen op te nemen.”
Uitdaging
Sinds medio januari van dit jaar is de aangepaste software in gebruik en plukken de medisch immunologen de vruchten van alle inspanningen. “Er zijn nog een paar kinderziekten waar goed mee te leven is. En nog steeds bekijken we de uitslagen. Maar de software voegt het merendeel van het commentaar toe. Alleen bij bijzondere testen, die heel weinig aangevraagd worden, of bij complexe kruisreacties voegen we nog met de hand interpretatieregels toe.“
Filteren
“Het mooie is dat deze manier van werken meer tijd geeft om naar de echt moeilijke gevallen te kijken”, besluit Batstra. “Ik voorzie dat er een moment komt dat simpele uitslagen meteen doorgaan, en dat we bijvoorbeeld besluiten om negatieve uitslagen niet meer te controleren. Die zijn dan al binnen een half uur na het uitvoeren van de test beschikbaar voor de huisarts. Belangrijker is dat we ons dan kunnen concentreren op de echt complexe uitslagen, die voor ons een uitdaging zijn. Zo helpt de software ons om te filteren welke uitslagen onze aandacht nodig hebben.”
