”De wachtlijsten zijn weg, er is weer ruimte om te groeien”Zaans MC behaalt bij MRI-uitbreiding extra capaciteitswinst met Deep Resolve 

Wachttijden voor MRI-onderzoeken kunnen in ziekenhuizen fors oplopen: nadelig voor patiënten én voor de werkdruk op de afdeling Radiologie. Bij het Zaans Medisch Centrum zijn wachtlijsten verleden tijd. Met dank aan een tweede MRI-scanner én de inzet van AI-gestuurde software, die scantijden met maar liefst 33% verkort.

Tot begin dit jaar moest de afdeling Radiologie in Zaandam alle zeilen bijzetten om aan de vraag naar MRI-scans te voldoen. “We hadden één MRI-systeem en die zat bomvol”, zegt klinisch fysicus René Kroes. Door structureel weekeind- en avonddiensten te draaien, kon het Zaans MC zo’n 7.000 scans per jaar halen, maar dan nog moesten patiënten soms weken wachten.

Begin dit jaar kwam daar verandering in en werd er een tweede MRI-systeem geplaatst, een 1.5T MAGNETOM Sola-scanner van Siemens Healthineers. Bij de nieuwbouw in 2017 was daar al rekening mee gehouden, dus alle voorzieningen waren al aanwezig. De nieuwe scanner deelt één bedieningsruimte met de al aanwezige scanner, die bovendien een fit upgrade kreeg naar het Sola-platform.

“Daarmee hebben we twee exact gelijkwaardige systemen in huis”, zegt teamcoördinator Bianca de Dood. “Dat verdubbelt niet alleen de capaciteit, het maakt je ook flexibeler. Komt er een klinische spoedvraag tussendoor, dan kun je alle ingeplande onderzoeken ook op de andere scanner doen.” Dankzij de gedeelde bedieningsruimte kunnen drie laboranten twee systemen bemensen, waar voorheen voor één scanner twee laboranten nodig waren. Kroes: “Per scan hebben we dus alleen daardoor al 25% minder personele inzet nodig.”

Bijzonder aan de nieuwe opstelling is ook dat beide scanners voorzien zijn van Deep Resolve: een nieuwe beeldreconstructietechniek op basis van AI. Met deze technologie is het volgens Siemens Healthineers mogelijk om bepaalde opnames tot 73% sneller uit te voeren, of twee keer zo hoge resolutie te behalen in dezelfde onderzoekstijd.

Zulke cijfers klinken mooi. Misschien té mooi? Kroes: “Ik was vooraf licht sceptisch. Maar uit eerdere ervaring weet ik dat Siemens Healthineers zulke claims niet zomaar deelt. Ik weet nog dat ik 10 jaar geleden voor het eerst hoorde dat Siemens met iteratieve reconstructie op CT een dosisreductie van 50% zou kunnen behalen. Dat klonk ongeloofwaardig. Tot we het gingen meten, en het klopte. Dus ik was in dit geval vooral heel benieuwd wat Deep Resolve voor ons kon betekenen.”

Voor neuroradioloog Sandra Ferns was het vooruitzicht om zulke efficiëntiewinst te behalen reden genoeg om Deep Resolve te gaan testen. “Toen ik op congressen hoorde dat er zó veel tijdwinst te behalen was, dacht ik gelijk: dit wil ik. Ik denk dat een techniek als deze juist voor perifere ziekenhuizen heel waardevol is. We hebben hier meer dan 350.000 patiënten te bedienen, tijd is enorm kostbaar.”

De hamvraag is natuurlijk: heeft Deep Resolve het Zaans MC gebracht wat het ervan verwachtte? Kroes pakt er een lijstje bij. “Op het totaal aan onderzoeken is tot nu toe een gemiddelde scantijdreductie van 18% behaald. “Kijkend naar drie van onze qua volume grootste onderzoeksgebieden – knie, onderrug en nekwervels – dan is de besparing zelfs 33%. De onderzoekstijd is daar van gemiddeld 12 à 13 naar 8 minuten gegaan.”

'En het zou nog aanzienlijk sneller kunnen', zegt radiodiagnostisch laborant Gordon Poulain. Want de efficiëntiewinst die Deep Resolve mogelijk maakt, kun je in twee vormen laten uitbetalen: als tijdwinst of als hogere beeldkwaliteit. “Met Deep Resolve kunnen we op een 1,5T MRI dezelfde resolutie halen als op een reguliere 3T MRI. We hebben al andere ziekenhuizen op bezoek gehad, die echt onder de indruk zijn van de beeldkwaliteit die we – zelfs met kortere onderzoekstijden - behalen.”

Oftewel: je hebt als gebruiker de mogelijkheid om prioriteiten te stellen. Poulain: “We hebben samen met radiologen besproken wat voor ons het belangrijkst was, en we zijn er eigenlijk een beetje tussenin gaan zitten. Dus we hebben nu over het algemeen én een hogere resolutie én kortere scantijden.”

“Uitgangspunt was dat we minimaal dezelfde beeldkwaliteit wilden behouden als we gewend waren”, beaamt Ferns. “En de precieze afweging kan per onderzoeksgebied verschillen. Bij de hersenen hebben we bijvoorbeeld gekozen voor beperkte tijdwinst, maar voor flink hogere resolutie. We scannen nu in 3 millimeter, vroeger in 5. Die beelden zijn echt een heel stuk scherper geworden. Je ziet véél meer, en je doet dus ook vaker nevenbevindingen. Soms zie ik een kleine tumor die ik anders nóóit zou hebben gezien.”

Ook bij nekwervels werd de potentiële tijdwinst deels weer ingeleverd voor hogere beeldkwaliteit. “Daar zijn we alles in 1 mm gaan scannen, zodat je beelden in alle richtingen kunt reconstrueren die je maar wilt. Zonder dat het extra tijd kost.” Het is dus een spel van continu afwegingen maken. Ferns: “Als radioloog heb je zeker bij MRI, waar stralingsbelasting geen rol speelt, de neiging om zoveel mogelijk te willen zien. Misschien ook als het klinisch gezien strikt genomen niet essentieel is. Maar op deze manier hebben we in elk geval de keuze. Want als de vraag ineens heel hoog zou zijn, dan kun je je afwegingen bijstellen. Dan kun je een hersenscan zelfs naar 2,5 minuut terugbrengen als het moet, zonder dat je voor de klinische vraagstelling relevante dingen mist.” 

Toch heeft de tijdwinst die nu al behaald is, al een grote impact gehad. “Allereerst hebben we gewoon geen wachtlijst meer”, zegt De Dood. “Als iemand nu belt, is de kans groot dat hij of zij vandaag nog terecht zou kunnen als het moet.” De structurele avond- en weekeinddiensten behoren ook tot het verleden. “Waardoor je ook op werkdagen flexibeler bent, omdat er geen collega’s zijn die die diensten moeten compenseren.”

Voor een flinke groep patiënten is ook belangrijk dat de onderzoekstijd fors korter is geworden. Ferns: “We hebben best veel patiënten die de normale onderzoekstijd in zo’n MRI-tunnel niet volhouden. Als je scans kunt aanbieden van 5, 6 minuten, maak je het voor een aanzienlijke groep patiënten een stuk toegankelijker. Dat houden mensen nog wel vol, en dan kun je toch goede diagnostiek doen.”

Last but not least: de capaciteitswinst die met de tweede MRI en Deep Resolve is behaald, is ook voor de organisatie zelf een uitkomst. “Het geeft heel veel rust”, zegt Poulain. “Vroeger kon je bij elk spoedje in de stress schieten. Nu weten we dat we marge hebben.”

En Kroes sluit niet uit dat er nog meer efficiëntiewinst geboekt kan worden. “We zijn pas een paar maanden bezig. We gaan nu ook een nieuw plansysteem invoeren, waarmee we extra tijdwinst kunnen behalen. En we blijven met Siemens Healthineers kijken waar we protocollen verder kunnen verfijnen, voor extra tijd- en of kwaliteitswinst. We weten gewoon dat er nog veel ruimte is om verder te optimaliseren, en dat is ook nodig. De zorgvraag blijft stijgen, en in de verschillende medische richtlijnen neemt de inzet van MRI nog steeds toe, terwijl er tegelijkertijd een tekort aan personeel ontstaat. Op deze manier creëren we ruimte om de benodigde capaciteitsgroei op te vangen.”